Parafia Św. Andrzeja Apostoła w Łęczycy


Historia kościoła farnego sięga prawdopodobnie Władysława Hermana. Ufundował On w Łęczycy kościół p.w. św. Idziego, jako wotum dziękczynne za narodzenie długo oczekiwanego potomka - Bolesława. Niestety nie zachowały się żadne dokumenty, pozwalające to stwierdzić z całą pewnością.
Być może parafia ta istniała już w 2 połowie XIII w. Najstarsza wzmianka na piśmie znajduje się w aktach procesu polsko-krzyżackiego z roku 1338, później wzmiankowana w przywileju króla Władysława Jagiełły z 1401 r. Kościół dwukrotnie spalony przez Krzyżaków w 1331 i 1406 r., został w latach 1331-39 odbudowany jako murowany z fundacji Kazimierza Wielkiego, a po powtórnym zniszczeniu gruntownie przebudowany. Konsekracji obecnie istniejącej świątyni św. Andrzeja Apostoła dokonał 27 maja 1425 roku Arcybiskup Metropolita Gnieźnieński Wojciech Jastrzębiec.
Początkowo była to trzynawowa bazylika gotycka. Jednak kilkakrotnie przebudowana, częściowo straciła swój gotycki charakter. W XVII i XVIII wieku wnętrze zbarokizowano.
W wieku XIX sklepienie naw bocznych zastąpiono płaskimi stropami. Do dnia dzisiejszego kościół zachował bryłę gotycką z wielobocznie z zamkniętym prezbiterium, stromym dachem, smukłą, trójkondygnacyjną sygnaturką, szkarpami oraz ostrołukowymi płycinami i oknami. Jeżeli chodzi o wnętrze fary, to w stylu gotyckim pozostawiono prezbiterium, ostrołukową tęczę oraz zakrystię. W łuku tęczowym umieszczona jest osiemnastowieczna rzeźba Chrystusa na krzyżu.
Nawa główna rozczłonkowana pilastrami i nakryta stropem z XIX w . W wielobocznie zamkniętym oszkarpowanym prezbiterium sklepienie krzyżowe z lunetami wspiera się na filarach przyściennych z XVII w. W barokowym osiemnastowiecznym ołtarzu głównym umieszczony jest obraz patrona świątyni - św. Andrzeja. W zwieńczeniu ołtarza można podziwiać obraz przedstawiający św. Józefa opiekuna Św. Rodziny . W nawie głównej są też dwa drewniane ołtarze boczne. Od strony północnej w ołtarzu obraz M.B.Nieustającej Pomocy przywieziony z Rzymu w 1899 r., osobiście poświęcony przez Papieża Leona XIII.
W zwieńczeniu ołtarza medalion z obrazem św. Stanisława Bp. W ołtarzu widnieją również drewniane figury św. Zachariasza. Po stronie południowej w ołtarzu obraz M.B. Częstochowskiej , przeniesiony z ołtarza głównego.
Po bokach obrazu rzeźby św. Stanisława i św. Wojciecha. W zwieńczeniu umieszczony jest medalion przedstawiający Bł. Dorotę? Nawę północną zamyka kaplica Najświętszego Serca Jezusowego ze sklepieniem krzyżowym z barokowym portalem z XVIII w. Od reszty kościoła oddziela ją ażurowa żelazna krata z datą 1796 r. W osiemnastowiecznym ołtarzu kaplicy umieszczony jest obraz przedstawiający Chrystusa, przekazującego św. Marii Małgorzacie obietnice pierwszopiątkowe.
W kaplicy chrzcielnica marmurowa z 1630 r.
Pod względem artystycznym wyróżnia się kaplica Szczawińskich wzniesiona w drugiej połowie XVII w., stanowiąca przedłużenie nawy południowej. Odrzwia kaplicy wyłożone są czerwonym marmurem i zabudowane żelazną kratą. W portalu widnieje herb Prawdzic oraz postać Bogurodzicy z Dzieciątkiem. Sklepienie kaplicy stanowią: kopuła na żagielkach z XVII w., z iluzjonistyczną polichromią przedstawiającą scenę Wniebowzięcia N.M.P., oraz obrazy czterech ewangelistów.
Nad wejściem - Zwiastowanie N.M.Panny.
Drewniany ołtarz w stylu barokowym z dekoracją rokokową zawiera w swojej środkowej części namalowany na blasze obraz Matki Bożej Szkaplerznej, zwanej "Księżną Łęczycką". W zwieńczeniu obraz, przedstawiający św. Walentego. Na ścianie północnej widnieje marmurowe epitafium z portretem na blasze Jakuba Szczawińskiego, herbu Prawdzic, Wojewody Brzesko-kujawskiego.
W tej samej nawie kaplica Chrystusa Ukrzyżowanego w wejściu barokowa krata z datą 1795 r. ozdobiona symbolami Męki Pańskiej. Papież Pius VI obdarzył ten krucyfiks wiecznymi odpustami. Na północnej ścianie nawy głównej umieszczono ambonę z płaskorzeźbami św. Stanisława i św. Wojciecha, oraz św. Ignacego Antiocheńskiego. Przy wyjściu z kościoła znajduje się kamienna kropielnica, jak mówią niektórzy, wyżłobienia na obrzeżach powstały przy ostrzeniu szabel przez szlachtę, która licznie przebywała na odbywające się w Farze Sejmiki.
Zabytkiem wysokiej klasy jest również dzwonnica kryta dachem namiotowym. Jest ona pozostałością dawnej baszty obronnej ( XV w.), leżącej w kompleksie murów jakimi król Kazimierz Wielki otoczył gród łęczycki.